Mimo wzrostu zainteresowania zdrowiem psychicznym ze strony różnych specjalistów zdaje się, że temat zdrowia psychicznego kobiet, które zostały matkami nie jest zbyt często poruszany. Same kobiety nieczęsto zgłaszają się po pomoc, wsparcie czy leczenie. Niewielu specjalistów z zakresu ochrony zdrowia decyduje się na edukacje swoich pacjentek w kierunku chociażby depresji poporodowej, zarówno w czasie trwania ciąży jak i po jej rozwiązaniu. Warto zaznaczyć, że nie jest to zjawisko incydentalne, ale dotykające sporą grupę kobiet (10-20%, a niektóre źródła mówią o 10-30%).
Przyczyny depresji poporodowej
W grupie ryzyka znajdują się kobiety, u których wcześniej występowały choroby psychiczne, ale też, którym towarzyszą silne obawy i lęki związane z przebiegiem ciąży, ich zdrowiem oraz dziecka, lęki związane z samym porodem oraz późniejszą opieką nad niemowlęciem. Do listy czynników, które mogą spowodować wystąpienie depresji poporodowej należy dodać trudną sytuację materialno – bytową, kłopoty finansowe, utrata pracy, niedogodne warunki mieszkaniowe. Ważne jest również to, jak przyszła mama podchodzi do ciąży, jak ją przeżywa, czy była planowana, czy towarzyszą jakieś uporczywe dolegliwości. Istotne jest to jak układają się relacje z ojcem dziecka, towarzyszące im konflikty oraz sposoby ich rozwiązywania, postawa mężczyzny wobec rodzicielstwa, a także samotne rodzicielstwo i stres z nim związany. Przeżyte stresujące wydarzenia mogą również mieć wpływ na kondycje psychiczną przyszłej mamy. Dużą rolę mogą odgrywać wcześniejsze doświadczenia związane z poprzednimi porodami, ciążą czy utratą dziecka. Przedwczesny poród i kwestie związane chorobami dziecka mogą dodatkowo obciążyć kobietę.
Objawy depresji poporodowej
- Obniżony nastrój, który utrzymuje się przez większość czasu w ciągu dnia;
- Utrata zdolności do cieszenia się, także tymi rzeczami, które wcześniej sprawiały radość;
- Zmniejszona aktywność, męczliwość;
- Niska samoocena, negatywne ocenianie siebie w roli matki;
- Poczucie winy;
- Pesymistyczne postrzeganie przyszłości;
- Zaburzenia snu (mogą wystąpić trudności w zasypianiu, wybudzanie się, ale też ciągła ospałość, sen trwający wiele godzin nieprzynoszący poczucia wypoczęcia;
- Zmniejszony apetyt lub zwiększony, co przekładać się może na zmianę wagi;
- Myśli i tendencje samobójcze;
- Niepokój dotyczący dziecka, odczuwanie ciągłego lęku związanego z jego bezpieczeństwem, zdrowiem;
- Przekonanie o byciu złą matką;
- Nierealne oczekiwania wobec siebie;
- Poczucie bezradności;
- Stany lękowe;
- Niechęć do opiekowania się dzieckiem lub/i opieka w sposób mechaniczny;
Leczenie depresji poporodowej
Aby pokonać depresję poporodową należy skontaktować się ze specjalistą, np..: psychoterapeutą lub lekarzem psychiatrą, może okazać się niezbędne włączenie kilku oddziaływań, takich jak psychoterapia indywidualna, konsultacje z lekarzem psychiatrą, współpraca z rodziną pacjentki (np..: z ojcem dziecka) oraz uczestnictwo w grupie wsparcia/terapeutycznej dla kobiet.
