Fobia jest zaliczana do zaburzeń lękowych, charakteryzuje się uporczywym lękiem, który występuje przed konkretnymi wydarzeniami, sytuacjami, przedmiotami, itp. Wspomniany lęk jest nieadekwatny, tzn. realnie nie ma zagrożenia dla zdrowia/życia, a osoba tak właśnie to przeżywa.
Fobia społeczna związana jest z odczuwaniem silnego lęku w różnych sytuacjach, dlatego też może być mylona z nieśmiałością czy wstydliwością. Nieleczona przyczynić się może do zaburzenia w codziennym funkcjonowaniu lub wystąpienia innych zaburzeń.
Przy występowaniu lęku społecznego osoba jest przekonana, że inni ludzie ją OBSERWUJĄ, PATRZĄ NA KAŻDY JEJ GEST, UWAŻNIE SIĘ PRZYSŁUCHUJĄ i na podstawie tego OCENIAJĄ NEGATYWNIE, dlatego też stresuje się, aby nie popełnić żadnego błędu, aby się nie skompromitować. Przekonanie to wpływa na to, że osoby z lękiem społecznym np.: nie korzystają z wspólnych wyjść ze znajomymi, nie decydują się na spożywanie posiłków poza domem, nie robią zakupów, nie wykonują telefonów, aby załatwić jakąś sprawę z nieznajomą sobie osobą. Osoba cierpiąca na lęk społeczny najchętniej pozostaje w odosobnieniu, ponieważ uważa to za najbezpieczniejsze, a to dlatego, że nie jest w kręgu zainteresowania innych ludzi. Aby nie dopuszczać do odczuwania tak silnego lęku, dostosowuje swoje życie, by nie doprowadzać do interakcji z innymi. Sposób ten przynosi krótkotrwałą ulgę, niestety w dłuższej perspektywie pogłębia problem.
OBJAWY | |||
Emocjonalne | Poznawcze | Somatyczne | Zachowanie |
-lęk; -zakłopotanie; -zawstydzenie; -strach; -przerażenie; -bezradność; -niepokój; -obawa; -onieśmielenie; -zmieszanie; -roztrzęsienie;
| -obawa przed oceną; -obawa przed kompromitacją; -brak wiary w swoje możliwości; -brak pewności siebie; -przekonanie, że inni oceniają w sposób negatywny; -myślenie, że inni będą się śmiać i plotkować; -przekonanie, że jak się popełni gafę to inni będą to pamiętać cały czas; | -pocenie się; -drżenie rąk; -“nogi jak z waty”; -suchość w ustach; -kołatanie serca; -ucisk w klatce piersiowej; -rumieńce na twarzy i/lub dekolcie; -trudności z mową (np.: jąkanie się); -ból brzucha; -mdłości; -zawroty głowy; | -brak nawiązywania kontaktu wzrokowego; -unikanie kontaktów z osobami nieznanymi, nawet przez telefon; -odmawianie wspólnych wyjść; -wymyślanie wielu różnych wymówek, aby odmówić zaproszeń; |
Czy mam fobie społeczną?
By móc odpowiedzieć na to pytanie, dobrze jest wykonać test, który nosi nazwę:
Skala Lęku Społecznego Leibowitza. Dzięki temu narzędziu można zbadać skalę problemu zarówno, jeśli chodzi o intensywność doznań jak i umiejętność radzenia sobie z sytuacjami lękowymi. Wynik tego testu należy potwierdzić u specjalisty.
LECZENIE
Często lekarze psychiatrzy decydują się na włączenie farmakoterapii. Jeśli chodzi o długość przyjmowania leków, to decyduje o tym właśnie lekarz. Najczęściej zalecane są leki, które obniżają poziom napięcia, co prowadzi do lepszego funkcjonowania. Leki te to SSRI. Warto nie ograniczać leczenia tylko do farmakoterapii, ale skorzysta z psychoterapii. Dzięki połączeniu tych dwóch sposobów leczenia, można stosunkowo szybko zaobserwować pierwsze efekty, ale żeby się utrzymały jak najdłużej i by nie nawracały, trzeba odbyć długoterminową psychoterapię.
To, co wspiera leczenie:
- Relaksacja;
- Aktywność fizyczna, np.: joga, spacery, basen, jazda na rowerze;
- Praca grupowa, np.: TUS (trening umiejętności społecznych);
- Trening asertywności;
