Pewnie każdemu człowiekowi zdarzyło się nie wyjść z domu, dopóki nie sprawdził czy, aby na pewno wyłączył żelazko, zamknął okna lub zakręcił gaz, jest to potrzebne by się nie martwić w pracy, albo w podróży. Zachowanie to, raczej nie jest niczym niepokojącym. Jeśli natomiast zdarza się komuś często odczuwać silne napięcie i czuje przymus wykonania jakiejś czynności, to najprawdopodobniej możemy mieć nerwicę natręctw (zaburzenia obsesyjno – kompulsyjne OCD). O zaburzeniu tym mówimy, gdy pojawia się notorycznie, natrętnie obsesja i/lub kompulsje.
OBSESJE TO NIEUSTĘPLIWE:
- myśli
- impulsy
- obrazy
Aby móc mówić o obsesyjnych myślach, impulsach lub obrazach, muszą one mieć charakter natrętnych, powodujących cierpienie u osoby, u której występują, a także wpływać na pojawienie się lęku, niepokoju, cierpienia, napięcia. Najczęściej obsesje dotyczą takich tematów jak: KRZYWDZENIE INNYCH, CHOROBA, ZACHOWANIA NIEAKCEPTOWANE SPOŁECZNIE, ODPOWIEDNIE UŁOŻENIE PRZEDMIOTÓW, CZYNY DOTYCZĄCE SEKSUALNOŚCI, BRUD, ITP. Najlepiej porządkuje to poniższa tabela:
Ruminacje | Ciągłe rozmyślanie nad jedną kwestią, powracania, rozpamiętywania i analizowanie jakiś wydarzeń, czynności nawet przez wiele godzin, w sposób bezproduktywny. | Przekonanie, że: -przeanalizowanie jakieś kwestii przyniesie jakieś pozytywne efekty; -uniknie się w przyszłości podobnych błędów; -lepsze samopoczucie; -podniesie się wiedza na temat swojego funkcjonowania. Jest to błędne myślenie, które nasila pojawianie się kolejnych i kolejnych analiz. |
Wulgarne myśli | W momencie, gdy są najmniej pożądane, czyli podczas modlitwy, jakieś uroczystości kościelnej. | Myślenie o sobie jako kimś złym. |
Lęk przed brudem | Obawa przed nieczystością siebie jak i swoich bliskich. | Chęć utrzymywania czystości w najbliższym otoczeniu, ciągłe mycie rąk. |
Impulsy | Pojawiające się myśli związane z chęcią zrobienie czegoś bardzo ryzykownego, łamiącego zasady. Chęć krzyczenia w momencie, gdy jest cisza np..: podczas mszy św., uderzenie kogoś, itp. Mimo takich myśli nigdy nie dochodzi do ich realizacji. | Przekonanie, że można nie zapanować nad sobą, silna obawa, że zacznie się realizować tego typu zachowania. |
Kompulsje są to zachowania czy czynności, nad którymi nie można zapanować. Odczuwany przymus wykonania jakiejś czynności, celem zapobiegnięciu jakiemuś “nieszczęściu”. Podejmowane próby zapanowania nad kompulsjami nie przynoszą pozytywnych skutków, mimo tego, iż osoba, która z nimi się zmaga zdaje sobie sprawę, że są irracjonalne. Charakterystyczne jest również poczucie, że jeśli się nie wykona tych czynności to stanie się coś złego, jakieś nieszczęście, więc towarzyszy ciągłe poczucie zagrożenia. Kompulsje mogą dotyczyć prostych czynności jak i również bardziej złożonych – rytuałów.
Najczęstszy obraz kompulsji:
- Sprawdzanie: czy jest zakręcony gaz, czy są zamknięte okna, czy są zamknięte drzwi, czy zakręciło się kurek wody, czy wyłączyło się żelazko lub piekarnik, itp.;
- Ciągłe liczenie różnych przedmiotów;
- Przymusowe zbieranie jakiś przedmiotów, nawet o małej wartości;
- Porządkowanie – układanie przedmiotów w odpowiedni sposób,
- Dotyczące poruszania się
Inne towarzyszące objawy OCD
- Depresja;
- Depresonalizacja;
- Tiki;
- Myzofobia;
- Zaburzenia lękowe;
- Fobie społeczne;
Zgłoś się po pomoc, jeśli:
- Nie jesteś w stanie zapanować nad swoimi myślami, powodującymi cierpienie i poczucie winy;
- Pojawia się ciągły prymus wykonywania różnych czynności;
- Najbliżsi zwracają uwagę, że powtarzasz pewne czynności;
- Codzienne funkcjonowanie jest utrudnione przez lęk, czy zachowania, nad którymi nie jesteś w stanie zapanować;
